Dat boek heb je toch al uit?

Toen ik op de middelbare school zat, ontdekte ik in de lessen Duits het werk van Frans Kafka. Ik was eraan verslingerd en las Der Prozess en Die verwandlung in een zucht uit. Ik had het gevoel dat ik iets aan het lezen was dat het niveau van een spannend boek oversteeg, dat een geheim in zich borg dat ik als jonge adolescent nog niet helemaal kon pakken. Sindsdien duikt de thematiek van Kafka vaak op in mijn leven. Al is het maar in de bureaucratie waarin we allemaal weleens terecht komen. Kafkaiaans is niet voor niets een woord dat ons ongenoegen dekt als we verslonden worden door systemen en protocollen. Maar ook op mijn eigen levenspad duiken Jozef K. en Gregor Samsa soms uit het niets op. Het lijkt wel alsof het werk dat ik decennia geleden las langzaam rijpt als een goed opgelegde wijn. Iedere keer geeft het gedoseerde inzichten af om mijn pad opnieuw te eiken of om het kompas opnieuw af te stellen.

Zo is het ook met beeldende kunst. Hoe vaak kun je Het Joodse bruidje zien om telkens er achter te komen dat er nog een laag in het werk van Rembrandt zit? Of in Vermeer steeds weer geconfronteerd te worden met een stralende lichtheid die je ter plekke kunt overnemen of een mokerslag te krijgen als je Rothko weer terugziet in zijn diffuse kleuren.

Heel veel dingen in het leven kun je afstrepen als je ze gedaan hebt. Sommige boeken heb je uit. Maar, Kafka heb ik nooit uit. Zo is het ook met beeldende kunst. Veel kunstwerken kun je zien en daarna wegstrepen, maar de werken die ertoe doen vragen om steeds weer opnieuw te gaan bekijken. Om telkens weer erachter te komen dat ze je, gerijpt in de tijd, een nieuw inzicht meegeven.

Mogen de musea en de galeries alsjeblieft open? De wereld hunkert naar nieuw inzicht.